Transformazio Geometrikoak

Egilea: Anonimoa -
TRANSFORMAZIO GEOMETRIKOAK
Forma edo irudi bat lekuz aldatzean, biratzean, handitzean, txikitzean edo proiektatzean, transformazio geometrikoak egiten dira.
Transformazio geometrikoak ia kultura guztietako artelanetan erabili izan dira antzinatik. Horretaz ohartzeko, nahikoa da zibilizazio greziar, erromatar, arabiar edo bestelako zenbaitetatik jasotako zeramika-ontzien apaingarriei behatzea.
Arabiarrek transformazio geometrikoak eraikinak dekoratzeko erabili zituzten; horrela, mosaiko eta friso ikusgarriak sortu zituzten. Adibide ederrenetako batzuk Granadako (Andaluzia) Alhambrako horma eta sabaietan topa ditzakegu.
Baina transformazio geometrikoak ez dira antzinako garaietara edo zeramiken eta eraikinen dekoraziora mugatzen. Gaur egun, adibidez, transformazio geometrikoak erraz topa daitezke publizitatean, arte munduan, arkitekturan, naturako elementuetan edo mapetan.
Forma eta neurriaren arabera sailka daitezke transformazio horiek guztiak. Forma angeluek definituko dute, eta neurria, aldeen neurriak.
Transformazio geometriko garrantzitsuenak hauek dira:
1. Mugimenduak edo isometriak forma eta neurri berari eutsiz egiten diren transformazioak dira. Horien artean bereizten dira:
- Translazioa espazioko leku jakin batean kokatuta dagoen irudi bat, bektore edo gezi baten bitartez, espazioko beste leku batera eramatea da, forma eta neurri berari eutsiz.
Bektore edo geziak translazioaren norabidea, noranzkoa eta neurria zehazten ditu.
Bektore edo geziak translazioaren norabidea, noranzkoa eta neurria zehazten ditu.
Atenasko Partenoia
Hobeto ulertzeko, Translazioa Geogebrako simulazioa ikus dezakezu.
- Simetria baliatzen dugu ardatz bat erreferentziatzat hartuta, irudi lau baten puntuak, perpendikularki eta distantziak errespetatuz, beste irudi batera eramaten ditugunean. Beste modu batean esanda, bi irudi simetrikoak dira irudikapen planoa ardatzetik tolestuz, erdi bat bestearen gainean geratzen bada.
Bi puntu simetrikoak izango dira ardatz batekiko, puntu horiek batzen dituen zuzena ardatzarekiko perpendikularra denean, eta ardatz horretatik distantzia berera daudenean.

Hobeto ulertzeko, Simetria Geogebrako simulazioa ikus dezakezu.
- Angelu baten araberako biraketa jatorrizko puntu batekiko distantziak errespetatzen dituen mugimendua da. Biraketak irudiaren orientazioaren aldaketa eragiten du.
Biraketa bat zehazteko, biraketa-zentroa, biraketaren zabalera (angelua) eta norabidea zehaztu behar dira.
Hobeto ulertzeko Biraketa Geogebrako simulazioa ikus dezakezu.
2. Antzekotasunak forma berari eutsiz baina neurriak aldatuz egiten diren transformazioak dira.
Parisko Louvre museoko antzeko piramideak
Irudien antzekotasunean adierazitakoa mapa eta planoetan ere erabiltzen da, zehazki, benetako eremu bat plano edo mapa batean irudikatzen denean. Azken batean, planoak eta mapak errealitatea forma berean baina tamaina txikiagoan adierazteko erabiltzen diren tresnak dira. Horiek ere antzekotasunean oinarritzen dira; hots, errealitatea eta planoa antzeko irudiak dira, eta, kasu horretan, antzekotasun-arrazoiari eskala esaten zaio. Eskala hori grafikoa edo zenbakizkoa izan daiteke.
Baduzu informazio gehiago 1. unitateko 29. jardueran.

Blog honetako argitalpen ezagunak

Aditz Jokatuak eta Jokatugabeak

Egilea: Anonimoa -
Aditzak ekintza baten ( dator, jan, igeri egin dugu ) edo norbaiten edo zerbaiten egoera adierazten du ( izan, geunden ). Aditzak molde jokatuan eta jokatugabean ager daitezke. Aditzak , molde jokatuan, ekintzaz edo egoeraz gain, beste hainbat informazio ematen du: ekintzan parte hartzen duten pertsonak, ekintzaren denbora… Pertsonei dagokienez, euskaraz aditz jokatuak, berak bakarrik, beste hizkuntza batzuetan baino informazio gehiago ematen du; izan ere, euskarazko aditz jokatuak ematen duen informazioa emateko, elementu gehiago behar dira beste hizkuntza batzuetan. Hona adibide batzuk: Ikusi dut esanda, nik zerbait orain dela gutxi ikusi dudala adierazten da. Gaztelaniaz lo/la/le he visto esan beharko nuke hori bera adierazteko, eta ingelesez I have seen it . Ikusi zenuen -ekin zuk norbait atzo edo lehenago ikusi zenuela adierazten da. Ikusiko gaituzte : norbaitzuek gu gero ikusiko gaituztela. Gaztelaniaz, nos verán ; ingelesez, they will see us . Ikusi
Irakurri informazio gehiago

Animalien Sailkapena

Egilea: Anonimoa -
Irudia
Hauexek dira animalien bi ezaugarri nagusi: • Elkarren artean eta inguruarekin erlazionatzeko erraztasuna dute eta inguruko eraginei erantzuteko ahalmena. • Elikadura heterotrofoa dute, hots, beste bizidun batzuk janez elikatzen dira. Animaliak bi talde handitan sailkatzen dira: ornodunak eta ornogabeak. Ornodunek bizkarrezurra dute, eta barneko hezurdura; ornogabeek ez dute bizkarrezurrik, eta, izatekotan, gorputzaren kanpo aldeko babesa edo oskola dute. Animalia ornodunak Bizkarrezurra edukitzea da ornodunen ezaugarririk garrantzitsuena. Bizidunen arteko animalia ezagunenak dira ornodunak eta 45.000 espezie inguru omen daude gaur egun. Ornodunak hainbat bizimodutara eta ingurutara moldatu dira, eta horren ondorio da hainbat forma eta itxurako animalia ornodunak izatea. Gizakientzat garrantzi ekonomiko handia dute. Ornodunen artean dago ugaztunen klasea, eta horren barruan gaude gizakiok, ezin baitugu ahaztu gu ere animalia ornodunak garela, eboluzio prozesu luze b
Irakurri informazio gehiago

Zenbat Planeta Daude Unibertsoan

Egilea: Anonimoa -
Sei urte luzez ikertzen jardun ondoren, zientzialariek kalkulatu dute gutxi gorabehera 100.000 milioi planeta daudela gure galaxian. Dirudienez, izar bakoitzeko 1,6 planeta daude, batez beste, eta zenbat eta txikiagoak izan planetak, orduan eta ugariagoak dira. Lehen, pentsatzen genuen Lurraren antzeko planetarik ez zegoela; orain, badirudi Lurraren antzeko masa duten milioika planeta dabilela izarren inguruan biraka.
Irakurri informazio gehiago